Κατάληψη στο Columbia: Η αυτονομία του πανεπιστημίου και το φοιτητικό κίνημα

Κατάληψη στο Columbia: Η αυτονομία του πανεπιστημίου και το φοιτητικό κίνημα

Όπως είναι πια γνωστό, στο Columbia ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις μαζικών διαδηλώσεων και καταλήψεων υπέρ της Παλαιστίνης, οι οποίες έχουν εξαπλωθεί σε πάνω από τριάντα πανεπιστήμια σε όλη την Αμερική. Όμως, διακυβεύονται πολιτικά συμφέροντα πολύ μεγαλύτερα, καθώς στις ΗΠΑ βρισκόμαστε σε έτος προεδρικών εκλογών με χασματική πόλωση και αντιπαλότητα σε όλη την κοινωνία. 

Το χρονικό έχει ως εξής: Οι διαδηλώσεις των φοιτητών ξεκίνησαν στα μέσα Οκτωβρίου και συνεχίζονταν χωρίς διακοπή μέχρι πριν δυο βδομάδες. Η αδυναμία της διοίκησης του πανεπιστημίου να ανταποκριθεί στα αιτήματα τους και η ατυχής απόφαση αποκλεισμού φοιτητικών οργανώσεων όπως Students for Justice in Palestine και Jewish Voices for Peace ώθησαν το κίνημα στην κατάληψη, η οποία είναι τώρα στην τρίτη της βδομάδα.

Η κατάληψη, που εκφράζεται ως καταυλισμός μπροστά στην κεντρική βιβλιοθήκη και απέναντι από το κτίριο της διοίκησης, διαρκεί μέρα νύχτα αλλά δεν απαγορεύει την κανονική διεξαγωγή του πανεπιστημίου—μαθήματα, σεμινάρια, εξετάσεις, διεξάγονται κανονικά με πρόσθετη δυνατότητα τηλεοπτικής σύνδεσης. Κάτω από ασφυκτικές πιέσεις της Τραμπικής πλευράς του Κογκρέσου που κάλεσε την Πρόεδρο Μινούς Σαφίκ σε ανάκριση για την θεωρούμενη άνοδο του αντισημιτισμού στο πανεπιστήμιο, η διοίκηση έκανε το λάθος να καλέσει την αστυνομία της Νέας Υόρκης να διαλύσει την κατάληψη, γεγονός που οδήγησε σε συλλήψεις 108 φοιτητών και φοιτητριών. 

Οι συλλήψεις έγιναν ειρηνικά χωρίς να δημιουργηθεί κανένα επεισόδιο εκατέρωθεν. Το πανεπιστήμιο προχώρησε σε περαιτέρω κυρώσεις—προσωρινή αποβολή από μαθήματα και δραστηριότητες, αλλά όχι αποβολή από στέγαση και εστίαση. Όμως την επόμενη μέρα ο καταυλισμός ξαναστήθηκε και μάλιστα πολύ γρήγορα ισχυροποιήθηκε με συμμετοχή μεταπτυχιακών και διδακτορικών. Στη φάση αυτή βρισκόμαστε σε έντονες και σοβαρές διαβουλεύσεις, με διάθεση κατανόησης και από τις δυό πλευρές και με μερική άρση των κυρώσεων εναντίον των συλληφθέντων, οι οποίοι έχουν βέβαια αφεθεί ελεύθεροι και επανέλθει.

Με συντριπτική πλειοψηφία οι καθηγητές είμαστε στο πλευρό των φοιτητών, με πολλούς από εμάς να έχουμε λάβει μέτρα προστασίας των παιδιών και ρόλους διαμεσολαβητικούς μεταξύ των εκπροσώπων τους και της διοίκησης. Αυτή την στιγμή κάνουμε τα πάντα για να μη ξαναμπεί αστυνομία στο πανεπιστήμιο και βοηθάμε στις διαβουλεύσεις, ώστε να διαφυλαχτεί η αυτονομία του πανεπιστημίου. 

Προφανώς, ότι την τελευταία φορά που μπήκε αστυνομία στο Columbia και συνέλαβε διαδηλωτές ήταν το ’68 μας παραπέμπει σε ομοιότητες. Όμως τότε υπήρχε ένας αγώνας εκτός πανεπιστημίου, με παγκόσμια απήχηση—η αντίσταση στον πόλεμο του Βιετνάμ—ενώ τώρα ο «εχθρός» ας πούμε δεν είναι τόσο σαφής. Το Παλαιστινιακό είναι ένα θέμα που ανοίγει δρόμο ώστε να βγουν στην επιφάνεια άλλα προβλήματα, τόσο εντός όσο και εκτός πανεπιστημίου και σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα.

Το βασικό μας πρόβλημα είναι οι προσπάθειες ενός μεγάλου αριθμού συντηρητικών Ρεπουμπλικάνων στο Κογκρέσο που θέλει να παρέμβει ριζικά στο πανεπιστήμιο και έχει κινητοποιήσει ολόκληρο τον κρατικό μηχανισμό νομικών κυρώσεων και αστυνομικής παρέμβασης καθώς και αφόρητης μιντιακής πίεσης. Έχουν άλλους σκοπούς και χρησιμοποιούν το Παλαιστινιακό για να ωθήσουν την διοίκηση σε παραίτηση, ώστε να την αντικαταστήσουν με φίλα προσκείμενα πρόσωπα, τα οποία μετά θα προωθήσουν την δική τους ατζέντα, που είναι η κατάργηση όλων των κατακτήσεων των τελευταίων ετών όσον αφορά μιας παγκόσμιας εμβέλειας παιδεία με δημοκρατικές αρχές κατά των κοινωνικών ανισοτήτων. Αν γίνει αυτό, θα πρόκειται για τεράστια ήττα του ελεύθερου πανεπιστημίου και τα αμερικανικά πανεπιστήμια που ξέρουμε θα πάψουν να υπάρχουν.

Το μεγάλο στοίχημα στις διαβουλεύσεις είναι οι δυό πλευρές να μπορέσουν να αποφορτίσουν την κατάσταση έτσι ώστε να μη νικήσει ο κοινός εχθρός. Φαίνεται να υπάρχει κατανόηση του μεγαλύτερου προβλήματος, όμως η μιντιακή πίεση που καλλιεργεί μια εικόνα αταξίας και ανασφάλειας στο πανεπιστήμιο μας αφαιρεί την πολυτέλεια του απαιτούμενου χρόνου. Κάποια αιτήματα—διαφάνεια στην διαχείριση των οικονομικών πόρων και των επενδύσεων, δημοκρατικότερες διαδικασίες διοίκησης, ακόμη και ακύρωση επενδύσεων σε συγκεκριμένες εταιρείες όπλων, πετρελαίου κλπ.—είναι εφικτό να γίνουν δεκτά. 

Εάν φτάσουμε εκεί και αρθεί προσωρινά η κατάληψη ώστε να γίνει η τελετή αποφοίτησης, τότε το κίνημα των φοιτητών θα έχει μέλλον και το πανεπιστήμιο μπορεί να δείξει στους Ρεπουμπλικάνους ότι λύνει τα δικά του προβλήματα και παραμένει αυτόνομο. Αν όχι, τότε η αστυνομία θα παρέμβει αυτόκλητα, η καταστολή θα είναι σκληρή και ο ίδιος ο θεσμός του ελεύθερου πανεπιστημίου στην Αμερική θα πληγεί ανεπανόρθωτα.

Στάθης Γουργουρής
Καθηγητής Συγκριτική Λογοτεχνίας και Κοινωνικών Σπουδών

https://www.kathimerini.gr/world/563001976/to-mesanatoliko-ton-campus/