Η κοινωνία των ΗΠΑ σε αναταραχή

Published
Συζήτηση για τις εκλογές στις ΗΠΑ (2020) στο Ίδρυμα Νίκος Πουλαντζάς

Στάθης Γουργουρής, καθηγητής Συγκριτικής Λογοτεχνίας, Κοινωνικών και Κλασικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Columbia •

Βρισκόμαστε σε μια εμπόλεμη κατάσταση, έτσι θα το έλεγα.

• Η κατάσταση τώρα δείχνει νίκη Biden. Δεν θα το έλεγα αυτό απαραίτητα πριν από μια βδομάδα ή δύο, αλλά αυτές τις μέρες πλέον ο αριθμός της συμμετοχής είναι άνευ προηγουμένου. Για να σας δώσω μια ιδέα, στο Τέξας μόνο έχουν ήδη ψηφίσει περισσότεροι από όλους όσους ψήφισαν το 2016 – πριν τη μέρα των εκλογών. Αυτό το βλέπουμε σε όλες τις πολιτείες πάνω κάτω, μεγάλη αύξηση συμμετοχής. Ένας λόγος βέβαια έχει να κάνει με τον Covid, αλλά πέρα από αυτό βλέπουμε ιδιαίτερη αύξηση συμμετοχής στους χώρους των μαύρων πολιτών και βεβαίως της νεολαίας. Και για τους μαύρους είναι κάτι το οποίο φαντάζομαι είναι κατανοητό – γι’ αυτούς πλέον το αν παραμείνει ο Trump στην εξουσία γι’ αυτούς είναι πραγματικά θέμα ζωής και θανάτου και πλέον έχει εμφανιστεί ένα κύμα το οποίο δεν περίμενα ότι θα φτάσει σ’ αυτό το σημείο, όπου το δικαίωμα στην ψήφο είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά για τα οποία έχουν αγωνιστεί αυτοί οι άνθρωποι και πλέον και η νεολαία τους το διεκδικεί. Βέβαια υπάρχει συσπείρωση και στους ρεπουμπλικάνους – αυτό πρέπει να το πούμε επίσης. Η αύξηση συμμετοχής θα υπάρχει και σε αυτούς, γιατί κατανοούν πλήρως τι διακυβεύεται.

• Οι πιθανότητες νίκης Biden νομίζω ότι είναι πολύ μεγάλες και εκεί πέρα έχουμε δύο πιθανότητες μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Η μία να είναι η νίκη μικρή σε εμβέλεια, δηλ. να είναι κοντά η ψηφοφορία, και η άλλη να νικηθεί ο Trump κατά κράτος. Στην πρώτη περίπτωση θα υπάρξει τεράστιο πρόβλημα γιατί έχει ήδη δημιουργηθεί πλαίσιο αμφισβήτησης του εκλογικού πλαισίου και κατά πάσα πιθανότητα θα καταλήξει στα δικαστήρια και βέβαια δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα δούμε φοβερά περιστατικά βίας, θα έλεγα εμπόλεμης βίας, από τους χώρους των υποστηρικτών του Trump, οι οποίοι θα προσπαθήσουν να εκβιάσουν μια τέτοια κατάσταση. Αν νικηθεί κατά κράτος ο Trump, αυτό που σημαίνει είναι ότι η Γερουσία θα έρθει στα χέρια των Δημοκρατικών. Αυτό είναι κατ’ εμέ το πιο σημαντικό απ’ όλα.

• Γιατί θεωρώ ότι είναι τόσο κρίσιμες αυτές οι εκλογές. Το λέω προβοκατόρικα, αλλά πραγματικά μπορεί και να ισχύει, ότι αυτές ενδέχεται να είναι οι τελευταίες εκλογές της αμερικανικής δημοκρατίας. Ή οι πρώτες εκλογές μιας νέας αμερικανικής δημοκρατίας, σύμφωνα με το αποτέλεσμα και το πώς θα καταλήξουμε. […] Γιατί; Γιατί έχουμε να κάνουμε με μακροχρόνια θεσμική φθορά σε όλα τα επίπεδα της αμερικανικής δημοκρατίας, πολιτικά και κοινωνικά και οικονομικά. Έχουμε τεράστια καταστροφή νομοθετημένων πλαισίων: πρώτον, κοινωνικής πρόνοιας, παιδείας και υγείας, μέσα στα πλαίσια 20 ετών. Έχουμε πολιτικοποίηση του νομικού και του δικαστικού τομέα. Έχουμε κατάρρευση βασικών υποδομών σε όλη τη χώρα (δρόμους, γέφυρες, ενεργειακό δίκτυο), σε βαθμό που είναι αδιανόητο για μια τέτοια χώρα, δηλ. σε επίπεδο τριτοκοσμικής χώρας. Έχουμε εμφυλιακή πόλωση του κοινωνικού σώματος σε πάλι απίστευτο βαθμό, με εξωφρενικά φαινόμενα βίας, δολοφονικής αστυνομικής βίας, έκρηξη του φυλετικού διαχωρισμού, αυθαιρεσία οπλισμένων πολιτών κ.λπ.. Έχουμε πρωτοφανή κλιματική καταστροφή, η οποία δεν είναι κάτι τυχαίο, συνδέεται με όλες τις αυτές τις συνθήκες οι οποίες έχουν αλλάξει. Και βέβαια έχουμε την αποθέωση της διαφθοράς του πολιτικού από το οικονομικό, το οποίο δεν είναι κάτι το οποίο υπάρχει μόνο στην Αμερική βέβαια, αυτό είναι όμως σε ένα επίπεδο το οποίο θεωρώ πρωτοφανές.

• Μ’ αυτή την έννοια θα έλεγα ότι ο Trump είναι ένα σύμπτωμα συνθηκών, δεν είναι η αιτία. Και ως εκ τούτου δεν πρέπει να είναι και ο στόχος. Δηλαδή, πρέπει να είναι ο στόχος σε βαθμό που είναι κατανοητό ότι είναι σύμπτωμα ενός πράγματος που είναι πολύ μεγαλύτερο. H Αμερική βρίσκεται σε μα τεράστια παρακμή. Και πρέπει να σκεφτείτε τι σημαίνει να καταρρέει ένας ογκόλιθος τέτοιου είδους. Ποια είναι η διάρκεια των συνεπειών μιας τέτοιας κατάρρευσης παγκοσμίως, είναι κάπως σαν τη ραδιενέργεια, δηλαδή είναι κάτι το οποίο ήδη βλέπουμε και θα το δούμε και στο μέλλον, ασχέτως του εκλογικού αποτελέσματος.

• Τα πλαίσια της αμερικανικής δημοκρατίας, όπως είχαν δημιουργηθεί με την αμερικανική επανάσταση έχουν καταρρεύσει. Θα πρέπει να θεωρήσουμε δεδομένο ότι έχει τελειώσει η αμερικανική δημοκρατία ως τέτοια και ότι τίθενται πλέον οι δυνατότητες δημιουργίας μιας άλλης συνθήκης. Αυτό γίνεται; Δεν το ξέρω. Βασικό ρόλο, εάν γίνεται – υπάρχει βούληση, το θέμα είναι αν γίνεται – θα παίξει το κατά πόσο όλο αυτό το κινηματικό κύμα που είδαμε τους τελευταίους μήνες από την άνοιξη και μετά, το οποίο η αλήθεια είναι δεν είναι κάτι που δημιουργήθηκε σε ένα κενό, έχει από πίσω του οργάνωσε 4-5 ετών, αυτό το κινηματικό κύμα συνεχίσει να λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή όχι μόνο μέσα στα πλαίσια του Δημοκρατικού Κόμματος, που έχει εισχωρήσει, αλλά και στους δρόμους, ώστε να δημιουργήσει διαρκή πίεση στην νέα δημοκρατική κυβέρνηση να αντιμετωπίσει όλα αυτά τα θέματα. Το αισιόδοξο σενάριο θα είναι να γίνουν κάποια πράγματα, έτσι ώστε μέσα στα δύο χρόνια που θα γίνουν οι εμβόλιμες εκλογές, που είναι πάλι εκλογές Κογκρέσου, να μην ηττηθεί η δημοκρατική πλειοψηφία. Αυτό είναι ένα δύσκολο παιχνίδι, αλλά εκεί θα κριθεί.

Πηγή: https://www.paron.gr/2020/11/02/diadiktyaki-ekdilosi-i-koinonia-ton-ipa-se-anatarachi-ti-perimenoyme-apo-tis-ekloges/

https://vimeo.com/473957503